Χασμουρητό και άσκηση. Πώς σχετίζονται;

Έχεις τύχει σε όλους μας. Δεν αποτελεί θέμα ντροπής ούτε προσβολής προς τον γυμναστή μας ή στους γύρω αθλούμενους. Το χασμουρητό κατά τη διάρκεια της άσκησης οφείλεται σε διάφορους λόγους. Η μελέτη του χασμουρητού είναι κάθε άλλο παρά βαρετή, μιας και μπορεί να περηφανεύεται για έναν πλούτο θεωριών, οι οποίες ξεκινούν από την αρχαιότητα και φτάνουν στο σήμερα, αφήνοντας όμως μέχρι στιγμής τη βιολογική λειτουργία του χασμουρητού, μέσα σε ένα πέπλο μυστηρίου!

Το χασμουρητό βοηθάει στη διανομή των υγρών που επικαλύπτουν τις κυψελίδες (μικροσκοπικοί θύλακες αέρα) στους πνεύμονες. Γενικά δεν μπορούμε να χασμουρηθούμε ανά πάσα στιγμή ή κατ' εντολή. Θεωρείται ότι η ενέργεια αυτή είναι ένα αντανακλαστικό που ελέγχεται από τους νευροδιαβιβαστές στον υποθάλαμο του εγκεφάλου. Επίσης, σχετίζεται με τα αυξημένα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών, τις νευροπεπτιδικές πρωτεΐνες και ορισμένες ορμόνες.

Σύμφωνα με τον ερευνητή Dr. Robert Provine, «Το χασμουρητό θα μπορούσε να συνδεθεί με τη θερμοκρασία του εγκεφάλου. Όταν ο εγκέφαλος γίνεται πιο ζεστός από την ομοιοστατική (σταθερή) θερμοκρασία, το χασμουρητό ψύχει τον εγκέφαλο. Θεωρείται ότι πιο κρύο αίμα από την περιφέρεια του σώματος πηγαίνει προς τον εγκέφαλο και το ζεστό αίμα από εκεί βγαίνει στην κυκλοφορία μέσω της σφαγίτιδας φλέβας». Οι Δρ Andrew Gallup και Omar Tonsi Eldakar ανακάλυψαν ότι, η εξωτερική θερμοκρασία μπορεί να επηρεάσει επίσης, το πόσο συχνά χασμουριέται κανείς.

Σε μια σειρά πειραμάτων που είχαν γίνει τη δεκαετία του ’80 και του ’90 ο Provine έδειξε ότι οι άνθρωποι ανέφεραν ότι χασμουριόντουσαν πιο συχνά όταν ένιωθαν κούραση και ειδικότερα, αφότου ξυπνούσαν ή λίγο πριν τη συνηθισμένη ώρα που έπεφταν για ύπνο. Ο ίδιος έδειξε ακόμη ότι χασμουριόμαστε όταν βαριόμαστε, αλλά και όταν αρχίζουμε να πεινάμε, κάτι που φαίνεται να ισχύει και για άλλα πρωτεύοντα.

Ίσως το χασμουρητό να λειτουργεί σαν ένα σήμα για τον οργανισμό μας να παραμείνει ξύπνιος. Ο ομότιμος καθηγητής ψυχολογίας του πανεπιστημίου Temple, Ronald Baenninger, διαπίστωσε μετά από σειρά εργαστηριακών μελετών και νατουραλιστικής παρατήρησης, ότι ένα χασμουρητό ακολουθείται συνήθως από αυξημένη κίνηση και φυσιολογική δραστηριότητα, γεγονός που υποδηλώνει ότι κάτι έχει «ξυπνήσει» μέσα μας.

Θα έχετε παρατηρήσει, άλλωστε, ότι πολλοί αθλητές χασμουριούνται πριν από τους αγώνες. Παρόλ’ αυτά η ιδέα ότι χασμουρητό συμβαίνει όταν αλλάζουμε καταστάσεις δε φαίνεται να εξηγεί εντελώς το τι ακριβώς ισχύει, κι αυτό για έναν απλό λόγο: χασμουριόμαστε όταν βλέπουμε ή ακούμε κάποιον άλλο να χασμουριέται, είτε είμαστε κουρασμένοι/βαριόμαστε/νυστάζουμε/πεινάμε ή όχι.

Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως «το χασμουρητό που είναι μεταδοτικό». Χασμουριόμαστε ακόμη κι όταν σκεφτόμαστε το χασμουρητό, ή όταν διαβάζουμε γι’ αυτό. Σε ένα από τα πειράματα του Provine το 88% των ανθρώπων που τους δόθηκε η εντολή να σκεφτούν χασμουρητά, άρχισαν να χασμουριούνται μέσα στα επόμενα 30 λεπτά.